Big Brother is watching you: de werkgever, de werknemer en de privédetective

13 apr '17

Wangedrag

Werkgevers kunnen soms te maken krijgen met werknemers die wangedrag vertonen. Zo kan het vermoeden rijzen dat een werknemer tijdens werktijd met privézaken bezig is of dat hij juist verboden nevenwerkzaamheden verricht. Ook tijdens de re-integratie van een zieke werknemer kunnen twijfels ontstaan of de werknemer wel echt zo ziek is als hij of zij zegt te zijn. Het inzetten van een privédetective of recherchebureau kan dan aanlokkelijk zijn om de waarheid boven tafel te krijgen, maar pas op: rechters oordelen vaak dat dit een schending van de privacy van de werknemer oplevert en kennen daarom hoge ontslagvergoedingen toe. Wij bespreken drie recente uitspraken.

Ziek of niet ziek?

Een werknemer van een sjorbedrijf in de haven raakt volledig arbeidsongeschikt voor zijn fysiek zware werk. Op enig moment ontvangt de werkgever anonieme meldingen dat de werknemer werkzaamheden zou hebben verricht in het botenverhuurbedrijf dat hij met zijn vrouw heeft. De werkgever besluit een privédetective in te schakelen. Deze rapporteert na geheime observaties en heimelijk filmen dat de werknemer inderdaad actief bezig is met het verhuren van boten en dat hij hierbij ook fysiek inspannende arbeid verricht. Op basis van dit rapport verzoekt de werkgever om ontbinding wegens ernstig verwijtbaar handelen. De werknemer dient daarop ook een ontbindingsverzoek in, omdat naar zijn mening het vertrouwen volledig is verdwenen en de arbeidsrelatie ernstig is verstoord door de inzet van de privédetective. De rechtbank Rotterdam oordeelt dat de werkgever niet zomaar een privédetective had mogen inschakelen na de anonieme meldingen. De werkgever wist immers dat werkgever een eigen bedrijf had en had bij de bedrijfsarts moeten informeren of de arbeid daar in de weg zou staan aan de re-integratie, nu de bedrijfsarts de enige is die medische oordelen mag vellen. Er stond immers niet vast dat de werknemer arbeidsongeschikt was voor alle (fysieke) werkzaamheden in het algemeen. Door een zodanig ingrijpend middel als een privédetective in te schakelen, die de werknemer zelfs in een privésituatie met zijn gezin in het weekend heeft gefilmd, heeft de werkgever een ernstige inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van de werknemer. De kantonrechter willigt het ontbindingsverzoek van de werknemer dan ook in, onder toekenning van een flinke billijke vergoeding ad € 55.000,-.

Nevenwerkzaamheden?

Een andere uitspraak ziet op een caissière van een supermarkt, die op staande voet werd ontslagen. Tijdens haar ziekte rezen op enig moment twijfels over haar nevenactiviteiten, omdat zij niet snel herstelde van haar klachten. Werkgever ontdekte dat werkneemster samen met haar dochter eigenaar was van een schoonheidssalon en nam een recherchebureau in de arm om deze salon te laten bezoeken. Na confrontatie met het rapport van de privédetective, die een schoonheidsbehandeling bij werkneemster had ondergaan, is werkneemster op staande voet ontslagen door de supermarkt omdat zij de bedrijfsarts zou hebben voorgelogen. De kantonrechter heeft geoordeeld dat het ontslag in stand bleef omdat de inzet van een privédetective niet buitenproportioneel zou zijn. Het hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt echter anders. Het hof is van mening dat met het detectiverapport niet is komen vast te staan dat werkneemster veelvuldig schoonheidsbehandelingen heeft gegeven aan klanten. De privédetective was zelfs de enige klant. Het kan dus niet zo zijn dat werkneemster de bedrijfsarts onjuist heeft ingelicht over haar nevenwerkzaamheden en daarom is er geen dringende reden voor een ontslag op staande voet. Daarbij komt dat werkgever, toen zij voor het eerst hoorde over de schoonheidssalon, niet als een goed werkgever heeft gehandeld. In plaats van werkneemster te vragen naar de aard en omvang van de werkzaamheden in de salon, heeft zij meteen een privédetective ingeschakeld. Het hof overweegt dat een billijke vergoeding met een punitief karakter op zijn plaats is wegens dit ernstig verwijtbare handelen door de supermarkt. De totale billijke vergoeding bedraagt € 45.000,-.

Niet werken tijdens werktijd?

Een laatste voorbeeld is een andere uitspraak van het hof Arnhem-Leeuwarden. Het ging hier om een statutair directeur die door de algemene vergadering van aandeelhouders op staande voet ontslagen. De reden hiervoor is een rapportage van een recherchebureau dat zonder zijn medeweten is ingeschakeld. Het bureau heeft een peilbaken in de leaseauto van werknemer geplaatst en werknemer is gedurende 10 dagen heimelijk geobserveerd. Ook zijn zijn telefoon en iPad onderzocht onder het mom van een algemene ‘security check’.  Uit het onderzoek blijkt dat werknemer gedurende werktijd niet heeft gewerkt, maar herhaaldelijk een bordeel bezoekt en liegt over zijn afspraken en locatie. Aangezien de afdeling waar werknemer leiding aan geeft, zeer slecht loopt, is dit voor de AvA voldoende reden voor een ontslag op staande voet. De werknemer heeft hiertegen geageerd en de rechtbank heeft geoordeeld dat sprake is van een disproportionele manier van onderzoek doen, zodat het ontslag op staande voet geen stand kan houden. Ook het hof is van mening dat het observeren en laten volgen van werknemer, het laten plaatsen van een peilbaken om zijn auto te volgen, en het doorzoeken van zijn telefoon en iPad disproportionele onderzoeksmiddelen zijn waarmee de persoonlijke levenssfeer van werknemer ernstig is geraakt. Van enige noodzaak om deze middelen in te zetten, is niet gebleken: werkgever had gerezen vragen beter kunnen bespreken met werknemer, in plaats van het recherchebureau in te schakelen. Door deze strijd met goed werkgeverschap heeft werkgever ernstig verwijtbaar gehandeld en dient zij een billijke vergoeding van € 20.000,- euro te betalen, bovenop de contractuele exitregeling waar werknemer reeds recht op had.

Conclusie

Werkgevers doen er goed aan om niet meteen een privédetective in te schakelen als er vermoedens rijzen dat de werknemer zich niet helemaal correct gedraagt. Het is beter om de werknemer te confronteren met deze vermoedens en deze met hem of haar te bespreken. Slechts in zeer uitzonderlijke gevallen, waarin concrete ernstige verdenkingen bestaan terzake van ernstige overtredingen door de werknemer, kan een privédetective worden ingeschakeld, maar dan alleen indien het bewijs niet op een andere, minder ingrijpende manier kan worden verkregen. Schakelt een werkgever toch een privédetective in, dan bestaat niet alleen het risico op hoge ontslagvergoedingen, maar kan de Autoriteit Persoonsgegevens ook een boete opleggen wegens het schenden van de privacy van de werknemer. Wees gewaarschuwd! Vragen over werknemers, privacy of de privacy van werknemers? Neem dan contact op met onze sectie Arbeidsverhoudingen & Medezeggenschap of de Ploum Privacy Hotline! Dit artikel is geschreven door Michelle Westhoeve.

Contact

Advocaat

Michelle Westhoeve

Expertises:  Arbeidsrecht, Privacyrecht, Medezeggenschapsrecht, Transport en Logistiek, Bedrijven in moeilijkheden,

Deel dit artikel

Blijf op de hoogte

Klik op het plusje en schrijf je in voor updates over dit onderwerp.

Expertise(s)

Onderwerp(en)

Met uw inschrijving blijft u op de hoogte van de laatste juridische ontwikkelingen op dit gebied. Vul hieronder uw gegevens in om per e-mail op te hoogte te blijven.

Persoonlijke gegevens

 

Bedrijfsgegevens

Meer informatie over hoe we uw persoons­gegevens gebruiken, kunt u lezen in onze privacyverklaring. U kunt uw voorkeuren altijd wijzigen via de link ‘Profiel wijzigen' of u afmelden via de link ‘Afmelden'. Deze links vindt u onderaan ieder bericht dat u van Ploum ontvangt.

* Verplicht in te vullen velden.

Geïnteresseerd in

Persoonlijke gegevens

 

Bedrijfsgegevens

Meer informatie over hoe we uw persoons­gegevens gebruiken, kunt u lezen in onze privacyverklaring. U kunt uw voorkeuren altijd wijzigen via de link ‘Profiel wijzigen' of u afmelden via de link ‘Afmelden'. Deze links vindt u onderaan ieder bericht dat u van Ploum ontvangt.

* Verplicht in te vullen velden.

Geïnteresseerd in

Account aanmaken

Haal alles uit Ploum.nl. Binnen een minuut geregeld.

Ik heb al een account

Voordelen Mijn Ploum

  • Volgen wat u interessant vindt
  • Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses

*Verplicht in te vullen velden.

Ik heb al een account

Voordelen Mijn Ploum

Volgen wat u interessant vindt

Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses

{phrase:advantage_3}

{phrase:advantage_4}


Waarom vragen we uw naam?

We vragen u om uw voor- en achternaam zodat wij die kunnen gebruiken als u zich bijvoorbeeld inschrijft op een Ploum Kennisevent.

Wachtwoord

Er wordt automatisch een wachtwoord voor u aangemaakt. Zodra uw account is aangemaakt ontvangt u dit wachtwoord in een welkomstmail. U kunt er direct mee inloggen. Dit wachtwoord kunt u indien gewenst ook zelf aanpassen via de wachtwoord vergeten functie.