Het coronavirus: hoe moet je als werkgever handelen in deze moeilijke tijden?

20 mrt '20

Nu het coronavirus Nederland al enige tijd bezig houdt, krijgen alle werkgevers te maken met arbeidsrechtelijke vraagstukken en consequenties. Veel werkgevers vragen zich af welke mogelijkheden en verplichtingen zij hebben. In dit artikel wordt antwoord gegeven op de meest gestelde vragen van werkgevers.

Kan een werkgever een werknemer verplichten thuis te werken?

Als de werknemer vanuit huis kan werken en er is geen andere noodzaak om op de werkplek te verschijnen, dan kan een werkgever een werknemer verplichten om thuis te werken. Dit is ook in lijn met het advies van de overheid om werknemers zo veel mogelijk thuis te laten werken. Als een werknemer last heeft van milde gezondheidsklachten, moet hij in elk geval thuisblijven.

Welke (voorzorgs)maatregelen moet een werkgever nemen op de werkplek in verband met het coronavirus?

De werkgever moet voor een veilige en gezonde werkomgeving zorgen. Dat betekent dat de kans op besmetting zo klein mogelijk moet worden gemaakt. Dat kan door (i) voldoende hygiënemaatregelen te nemen, (ii) werknemers op gepaste afstand van elkaar te laten werken en (iii) deze maatregelen duidelijk aan de werknemers te communiceren.

Welke (voorzorgs)maatregelen moet een werkgever nemen in verband met het coronavirus als de werknemer thuiswerkt?

De verantwoordelijkheid van een werkgever houdt niet op bij het verlaten van het kantoorpand. Ook voor de thuiswerkplek heeft de werkgever een zorgplicht. Als de werkgever niet zorgt voor goede en veilige arbeidsomstandigheden thuis, kan dat leiden tot aansprakelijkheid van de werkgever voor de schade die de werknemer tijdens het thuiswerken lijdt. Daarom is het belangrijk dat de thuiswerkplek ergonomisch is ingericht. De werkgever moet ook alert zijn op de bijzondere gevaren en risico’s van beeldschermwerk. Hij dient de werknemer hierover goed voor te lichten en deze risico’s mee te nemen in de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Zo moet bijvoorbeeld beeldschermwerk periodiek worden onderbroken. Het is tot slot aan te raden om de werknemer (bijvoorbeeld in een thuiswerkregeling) te laten verklaren dat de werkgever hem heeft geïnformeerd over de risico’s ten aanzien van beeldschermwerk, de verplichting te beschikken over een ergonomische werkplek en zich te houden aan instructies van de werkgever hierover. Dan kunnen daar later geen misverstanden over ontstaan.

Kan een werkgever een werknemer met milde klachten verplichten om nu vakantiedagen op te nemen?

Nee, als uitgangspunt niet. Maar het kan zijn dat dit toch mogelijk is op basis van de arbeidsovereenkomst, een personeelsreglement, of een cao. Als dat niet het geval is, is het uitgangspunt dat een werknemer vrij is om te bepalen wanneer hij vakantiedagen wil opnemen.

Moeten werkgevers het loon van een werknemer doorbetalen als er door het coronavirus te weinig werk is?

Op 17 maart 2020 heeft het kabinet diverse uitzonderlijke economische maatregelen genomen om de grote gevolgen van het corona-virus op te vangen. Zo wordt het binnenkort mogelijk om een vorm van loonkostensubsidie te krijgen tot maximaal 90% van de totale loonsom, als sprake is van een omzetdaling van minimaal 20%. Meer hierover kunt u vinden in ons separate artikel.

Kan een werkgever een werknemer verbieden om naar een ‘risicogebied’ op vakantie te gaan?

Nee, een werkgever heeft die bevoegdheid niet. Wat een werkgever wel kan doen – en wat ons betreft ook zou moeten doen – is hierover in gesprek gaan met de werknemer. Gezien het dringende advies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken om niet meer te reizen, is het verstandig dat werkgevers de risico’s van het reizen en mogelijke gevolgen met de werknemer bespreken. De werknemer kan dan alsnog afzien van het reizen en anders is hij in elk geval op de hoogte van de risico’s.

Als de werknemer zich niet houdt aan de instructies om zoveel mogelijk thuis te blijven en het Corona-virus oploopt, mag een werkgever dan het loon stopzetten?

Als sprake is van ziekteklachten die maken dat de werknemer zijn werk niet kan doen, dan heeft de werknemer toch recht op doorbetaling van loon tijdens ziekte. Een werkgever zou kunnen stellen dat de werknemer hierdoor zelf de ziekte (met opzet) heeft veroorzaakt, maar daarvoor is het niet volgen van deze instructies onvoldoende. Zelfs als de werknemer willens en wetens naar een risicogebied afreist en daar ook daadwerkelijk ziek wordt, zal dit onvoldoende zijn om te kunnen concluderen dat de ziekte opzettelijk is veroorzaakt. Als een werknemer door zijn besmetting in quarantaine moet, zonder dat hij ziekteklachten heeft die hem beletten zijn werk te doen, kan de werkgever aanvoeren dat dit niet in haar risicosfeer valt. Als de instructies voor de werknemer om zoveel mogelijk thuis te blijven duidelijk waren, het risico op besmetting substantieel was (zoals bij het bezoeken van een bekend risicogebied) en de werknemer zich toch niet aan die instructies heeft gehouden, zouden wij menen dat de werkgever inderdaad niet verplicht is het loon door te betalen. Dit alles geldt uiteraard niet als de werknemer tijdens de quarantaine gewoon door kan werken (bijvoorbeeld bij een thuisquarantaine). Dan werkt de werknemer gewoon en moet de werkgever het loon doorbetalen.

Heeft een werknemer recht op calamiteitenverlof of kort verzuimverlof nu de kinderopvang en scholen zijn gesloten vanwege corona?

 Ja, een werknemer heeft recht op calamiteitenverlof of kort verzuimverlof bij spoedeisende of onvoorziene omstandigheden. Het plotseling sluiten van een school of kinderopvang vanwege corona valt daar onder. Tijdens dit verlof kan de werknemer maatregelen te treffen zoals het regelen van een oppas. De duur van dit verlof is beperkt tot maximaal enkele dagen. Daarna kan een werknemer in overleg en indien nodig vakantiedagen opnemen of onbetaald verlof. Wellicht zijn er daarnaast creatieve oplossingen mogelijk, los van de wettelijke mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan een plusuren-/minurensysteem, waarbij nu niet gewerkte uren later worden ingehaald. Ook is het wellicht mogelijk dat er een ‘pool’ van collega’s om beurten op de kinderen past. Wij houden de corona-maatregelen nauwlettend in de gaten en informeren u hier periodiek over. Heeft u nog meer vragen over de arbeidsrechtelijke effecten van het coronavirus? Dan kunt u contact opnemen met ons team Arbeidsrecht. Wij helpen u graag snel verder en geven u praktisch en duidelijk advies.

Deel dit artikel

Blijf op de hoogte

Klik op het plusje en schrijf je in voor updates over dit onderwerp.

Expertise(s)

Met uw inschrijving blijft u op de hoogte van de laatste juridische ontwikkelingen op dit gebied. Vul hieronder uw gegevens in om per e-mail op te hoogte te blijven.

Persoonlijke gegevens

 

Bedrijfsgegevens

Meer informatie over hoe we uw persoons­gegevens gebruiken, kunt u lezen in onze privacyverklaring. U kunt uw voorkeuren altijd wijzigen via de link ‘Profiel wijzigen' of u afmelden via de link ‘Afmelden'. Deze links vindt u onderaan ieder bericht dat u van Ploum ontvangt.

* Verplicht in te vullen velden.

Geïnteresseerd in

Persoonlijke gegevens

 

Bedrijfsgegevens

Meer informatie over hoe we uw persoons­gegevens gebruiken, kunt u lezen in onze privacyverklaring. U kunt uw voorkeuren altijd wijzigen via de link ‘Profiel wijzigen' of u afmelden via de link ‘Afmelden'. Deze links vindt u onderaan ieder bericht dat u van Ploum ontvangt.

* Verplicht in te vullen velden.

Geïnteresseerd in

Account aanmaken

Haal alles uit Ploum.nl. Binnen een minuut geregeld.

Ik heb al een account

Voordelen Mijn Ploum

  • Volgen wat u interessant vindt
  • Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses

*Verplicht in te vullen velden.

Ik heb al een account

Voordelen Mijn Ploum

Volgen wat u interessant vindt

Krijg aanbevelingen op basis van uw interesses

{phrase:advantage_3}

{phrase:advantage_4}


Waarom vragen we uw naam?

We vragen u om uw voor- en achternaam zodat wij die kunnen gebruiken als u zich bijvoorbeeld inschrijft op een Ploum Kennisevent.

Wachtwoord

Er wordt automatisch een wachtwoord voor u aangemaakt. Zodra uw account is aangemaakt ontvangt u dit wachtwoord in een welkomstmail. U kunt er direct mee inloggen. Dit wachtwoord kunt u indien gewenst ook zelf aanpassen via de wachtwoord vergeten functie.